Sinds januari ben ik gastdocent voor Gilde Sportief in Venlo en Venray. Ik geef daar workshops over gezonde voeding aan studenten van de Gilde Opleidingen. Wat vaak een onderwerp van discussie is, is de term light en wat het nu eigenlijk betekent. Is light nu wel of niet gezond? Moet ik wel of geen light producten nemen? Het antwoord daarop is niet zo simpel als het lijkt. Wat voor de één een goede keuze is voor wat betreft voeding, is misschien wel helemaal niet goed voor iemand anders.
Verwarrend…?
Ook over de term ‘light’ bestaat veel verwarring. Vaak wordt gedacht dat light altijd minder calorieën bevat… én minder vet… én minder suiker… dacht jij dit ook? De term light betekent: 30% minder dan een vergelijkbaar product. Maar… niet altijd 30% minder calorieën, het is namelijk óf, óf, óf!
De term light mag een fabrikant op de verpakking zetten als er óf 30% minder vet, óf 30% minder suiker, óf 30% minder calorieën in een product zitten. De fabrikant moet wel aangeven voor welk van de drie aspecten het woord light geldt.
Is het dan gezonder?
Nee, niet altijd. Ik zal een aantal vergelijkingen geven aan de hand van een etiket, dan kun je het zelf zien. Laten we beginnen met het vergelijken van het etiket van een ‘normale’ fles cola en een fles cola zero (light).
In ‘normale’ cola zitten 42 calorieën per 100 ml, een glas is vaak 250 ml en de blikjes 330 ml dus tel maar uit. Wat opvalt is dat de calorieën uit alleen maar koolhydraten bestaan en deze koolhydraten allemaal suikers zijn! Als je een blikje cola hebt van 330 ml bevat dit blikje 139 calorieën en 35 gram suiker. Ik vind het altijd verhelderend (en schokkend…) als je het aantal gram suiker omrekent naar aantal suikerklontjes. Laten we dat nu even doen voor het blikje cola: 1 suikerklontje bevat 4 gram koolhydraten (suiker). In een blikje cola zitten dus maar liefst 9 klontjes suiker!
In coca cola zero zitten 0,3 calorieën per 100 ml, als we dit weer omrekenen naar een blikje van 330 ml: 1 calorie. Zoals jullie zien zit er geen suiker in coca cola zero. De suiker is hier vervangen door zoetstoffen zoals aspartaam. Nu is daar weer vaak de reactie op: ja maar dat is kankerverwekkend. En dat vind ik zo lastig aan de huidige voedingsindustrie. Het is gewoon erg lastig voor de gemiddelde mens om waarheid van fabel te onderscheiden. Veel voedingstoffen hebben een Aanvaardbare Dagelijkse Inname (de ADI). Bij aspartaam is deze ADI 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Dit is te vergelijken met 2,5 liter light frisdrank per dag! Dus is aspartaam schadelijk? Boven deze ADI: ja. Beneden deze ADI: nee.
Conclusie?
Zou ik dit dan adviseren? Zoals ik het bericht hierboven al begon: dat verschilt van persoon te persoon. Mijn voorkeur persoonlijk gaat steeds meer uit naar natuurlijk en puur eten, maar ik wil daarbij de wetenschappelijke onderbouwing niet uit het oog verliezen. Mijn visie is dat het om de balans gaat, ik kijk dan ook vooral wat bij diegene zou passen wat inhoudt dat ik verschillende adviezen geef bij verschillende cliënten. Ik laat hierbij vooral de cliënt de voor- en nadelen tegen elkaar afwegen zodat hij/zij uiteindelijk zelf de beslissing kan nemen. Iemand die normaal gesproken geen fris drinkt, maar een keer een feestje heeft, zou die dan light of normale cola moeten pakken? Van allebei is wat te zeggen: wat vind de persoon zelf, vind diegene gewone cola lekkerder? Dan kun je af en toe gerust een glas normale cola nemen. Wil diegene heel graag wat afvallen en zijn er meerdere feestjes? Dan zou light een optie zijn, of wissel af tussen light en normale cola. Of is het iemand die dagelijks minimaal 4 glazen normale cola drinkt? Dan zou ik wel cola light adviseren omdat het vaak niet haalbaar is om meteen geheel te stoppen met cola, ik ga dan liever voor kleine aanpassingen in de voeding dus wellicht in plaats van 4 glazen cola 2 glazen cola per dag. Als dat goed gaat kun je misschien weer een stapje verder gaan.
Soms krijg ik dan wel eens te horen: wat gek, ik dacht dat ik helemaal niks meer zou mogen (vooral bij mensen die graag willen afvallen). Nee, dat is niet mijn visie. Ik hou er niet van om ergens een stempel op te drukken met: wel goed, niet goed, wel gezond, niet gezond, nooit doen, altijd doen. Daarom werk ik ook bijna nooit met een dieet op papier uitgeschreven. Simpelweg omdat niet elk dieet goed is voor iedereen. Iedereen heeft andere wensen en voorkeuren en gewoontes, en om een doel te behalen op de lange termijn (wat dat doel ook is), gaat het er uiteindelijk om dat er iets verandert in je gedrag. Want als je 100% voor een compleet ander voedingspatroon gaat dan je gewend bent. Dan ga je super fanatiek aan de slag… de eerste week of weken ;), vaak zakt het daarna in en val je terug in oude gewoontes. Dus: kleine stapjes, stap voor stap. Een dieet is voor mij pas geslaagd als het niet meer aanvoelt als een dieet, maar onderdeel is geworden van je lifestyle 😉
Hoe zit dat dan met chips?
Ik wil jullie ook nog de ‘keerzijde’ van light laten zien en dat wil ik doen met light chips. Bij cola is duidelijk dat er in de light variant minder calorieën en minder suiker zit. Maar is dit bij chips ook zo? Zitten er in chips light minder calorieën dan in ‘normale’ chips? Jullie voelen hem natuurlijk al aankomen: …nee…! Er zitten wel iets minder calorieën in, maar geen heel groot verschil net als bij de frisdrank. Ik heb het overzichtelijk gemaakt voor jullie door het in een tabel te zetten:
| Lays | Lays light | |
| Energie (kcal/calorieën) | 541 | 490 |
| Eiwit (g) | 6 | 7 |
| Koolhydraten (g) | 51 | 64 |
| Vetten (g) | 34 | 22 |
Zien jullie het verschil? De claim ‘light’ mag erop staan omdat er in light chips 30% minder vet zit dan in normale chips (22 gram vet ipv 34 gram), maar vet heeft een grote invloed op de smaak en daar werd dus een stuk gemist. Niet geheel onbelangrijk voor de verkoop van je product. Wat is een goede smaakvervanger: juist… suiker! Oh maar dan voegen we toch gewoon meer koolhydraten toe? In light chips zit 13 gram meer koolhydraten dan in de normale chips: dat zijn 3 suikerklontjes! Maar de term light mag erop staan want er zit 30% minder in… juist… 30% minder vet.
Wisten jullie al wat light inhield? Gebruiken jullie zelf light producten? Ik ben benieuwd naar jullie reacties!
